همبستگی سطوح روایت و فراکارکردهای هلیدی در داستان «حسنک وزیر»

نویسندگان

ابوالفضل حُری

چکیده

در این مقاله ابتدا به سطوح داستان و متن روایی و ویژگی های آن دو، سپس به همبستگی و تناظر میان این سطوح و فراکارکردهای هلیدی از دیدگاه زبان شناسیِ نقش گرا پرداخته می-شود. در این راستا، با اشاره به فراکارکردها و ویژگی های زبانی آنها، امتزاجِ عملکردهای سطوح روایی و فراکارکردها با ذکر پاره هایی از داستان حسنک، پی گرفته خواهد شد. به نظر می آید هریک از فراکارکردهای هلیدی در دو سطح داستان و متن کارایی داشته باشند. کارکرد اندیشگانی در سطح داستان و متن، جهان داستانی نویسنده را رقم می زند. فراکارکرد بینافردی در سطح داستان، نحوة ارائة جهان داستانی را تعیین می کند و در سطح متن، کسی را که این جهان داستانی را نقل می کند (راوی). فراکارکرد متنی در سطح داستان، ناظر به توالی و نظم رخدادهاست و در سطح متن، ناظر به زمانمندی، ساختار اطلاعات متن و انسجام متن روایی. این فراکارکردها توانمندی هایی در تحلیل سطوح داستان و متن روایی برمی گشاید

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ریخت شناسی داستان حسنک وزیر به روایت بیهقی

  روایت شناسی( Narratology ) دانشی است که به ارزیابی ویژگی روایت مندی( Narrativity ) و توصیف سازه های روایی می پردازد و از میان انواع روایت، روایت های داستانی دارای توالی زمانی و رخداد را مورد مطالعه قرار می دهد.   داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی گرچه صحت تاریخی دارد؛ اما با توجه به نوع روایت بیهقی از این داستان و ظرایفی که از نظر ساختاری در دل آن نهفته است و نیز این نکته که هر یک از قهرمان‌های...

متن کامل

تحلیل روابط برون‌زبانی در روایت بیهقی از بردارکردن حسنک وزیر

ایجاد ارتباط از اهداف اصلی زبان است. ارتباط زبانی معمولاً با سایر شیوه‌های ارتباطی مانند رفتارهای حرکتی همراه می‌شود که به آن ارتباط غیرکلامی یا برون‌زبانی می‌گویند. رفتارهای غیرزبانی افراد سبک ارتباطی و ویژگی‌های شخصیتی آنان را نشان می‌دهد، از این رو داستان‌پردازان و تاریخ‌نگاران تلاش می‌کنند تا کمیت و کیفیت ارتباطات غیرکلامی شخصیت‌ها را در روایت خود بازتاب دهند. این مقاله بر آن است تا با روش ت...

متن کامل

کارکرد ایدئولوژی در لایه های سبکی داستان حسنک وزیر

چکیده: ادبیّات آیینه‌ای گویا از دیدگاه‌ها، افکار، عقاید، باورها و در یک کلام ایدئولوژی حاکم بر اذهان نسل‌های متمادی است که خواسته یا ناخواسته در آثار هر دوره بازتاب می‌یابد. گزارش بیهقی از داستان بردارکردن حسنک نیز از این بازتا‌ب‌ها خالی نیست. هدف این مقاله آن است که بازتاب انگاره‌های ذهنی و قلبی بیهقی را در این داستان برجسته-سازی کرده و مورد ارزیابی قراردهد در این راستا مسأله‌ی بنیادی مقاله این...

متن کامل

کارکرد ایدئولوژی در لایه های سبکی داستان حسنک وزیر

چکیده: ادبیّات آیینه ای گویا از دیدگاه ها، افکار، عقاید، باورها و در یک کلام ایدئولوژی حاکم بر اذهان نسل های متمادی است که خواسته یا ناخواسته در آثار هر دوره بازتاب می یابد. گزارش بیهقی از داستان بردارکردن حسنک نیز از این بازتا ب ها خالی نیست. هدف این مقاله آن است که بازتاب انگاره های ذهنی و قلبی بیهقی را در این داستان برجسته-سازی کرده و مورد ارزیابی قراردهد در این راستا مسأله ی بنیادی مقاله این...

متن کامل

تحلیل و بررسی «ساختارهای گفتمان‌مدار» در روایت ابوالفضل بیهقی از ماجرای «حسنک وزیر»

حکومت دورة غزنویان مهم‌ترین پدیده‌ای است که بیهقی ازیک سو به عنوان دبیر درباری و از سوی دیگر در جایگاه منتقد و نویسندة توانا باآن روبه‌رو بود. نگارندگان باور دارند که تاریخ بیهقی متنی است که با ایجاد رمزهایی درلابه‌لای سخن، خواننده را به نوعی خودآگاهی عمیق‌تر رهنمون می‌شود و خواهان دریافت کلان‌تر او از متن است. بهره‌گیری از ساختارهای خاص زبانی در گفتمان روایت که معنا را به ظرافت در زوایای عناصر...

متن کامل

نشانه - معناشناسی عاطفی گسست و انسداد گفتمانی در داستان حسنک وزیر

عواطف می توانند باعث پیوست یا گسست گفتمان شوند. سازوکار وجوه حسی و عاطفی در داستان تراژیک حسنک وزیر  در تاریخ بیهقی، به شکست گفتمانی منجر می­شود. در مقالۀ حاضر بر اساس روش تحلیل گفتمان مبتنی بر پدیدارشناسی حواس و عواطف می کوشیم این نکته را آشکار سازیم که زیرساخت عاطفی تعیین‌کننده و تمایزبخش در داستان حسنک وزیر از «تحقیر اجتماعی و بیناسوژگانی» نشات می گیرد که شخصیت منفی عاطفی داستان (بوسهل) تجرب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب پژوهی

ناشر: دانشگاه گیلان

ISSN 1735-8027

دوره 4

شماره 12 2010

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023